تفاوت SaaS ،PaaS و IaaS به زبان ساده

اگر با دنیای رایانش ابری (Cloud Computing) سر و کار داشته اید، احتمالاً با این سه واژه ی SaaS، PaaS و IaaS برخورد کرده اید. در این مقاله خیلی ساده و کاربردی توضیح می دیم این سه تا دقیقاً چی هستن و چه فرقی با هم دارن.

رایانش ابری یعنی چی؟

رایانش ابری یعنی استفاده از منابع سخت افزاری و نرم افزاری (مثل سرور، دیتابیس، نرم افزار و...) از طریق اینترنت، بدون اینکه نیاز باشه شما اون منابع رو بخرید یا نگهداری کنید.

فرض کنید به جای اینکه لپ تاپ بخرید، برید به کافی نت و با پرداخت مبلغی از سیستم هاش استفاده کنید. رایانش ابری هم یه چیزی تو همین مایه هاست!

رایانش ابری یعنی استفاده از قدرت کامپیوترهای دیگر از راه دور، از طریق اینترنت.

به جای اینکه:

یه سرور بخری،

نرم افزار نصب کنی،

سیستم خنک کننده بذاری،

برق و امنیتش رو تامین کنی،

میای و از یه شرکت (مثل Google یا Amazon یا Microsoft) فضا، قدرت پردازش یا نرم افزار رو اجاره می کنی و از راه دور استفاده می کنی.

🔧 یه مثال واقعی:

فرض کن یه مغازه داری. قبلاً اگه می خواستی یه نرم افزار حسابداری داشته باشی باید می رفتی:

یه کامپیوتر می خریدی،

نرم افزار می خریدی و نصب می کردی،

نسخه پشتیبان می گرفتی،

نگران خرابی سیستم یا ویروس هم بودی.

اما الان:

✅ می ری به یه سایت مثل نرم افزار آنلاین حسابداری

✅ وارد می شی و از نرم افزار توی مرورگر استفاده می کنی

✅ نه نصب لازم داری، نه نگهداری، نه بک آپ. همه چی روی "ابر"ه.

پس "ابر" چیه دقیقاً؟

ابر یعنی یه عالمه سرور (کامپیوترهای قدرتمند) که در دیتاسنترهای بزرگ جا گرفتن و شما فقط با اینترنت بهشون دسترسی داری.

شما نمی دونید فیزیکی کجا هستن، ولی بهشون وصل می شید و استفاده می کنید.

چرا رایانش ابری انقلابی بود؟

مقیاس پذیری (Scalability):

نیاز به منابع بیشتر داری؟ فقط چند کلیک لازمه، نه خرید سرور جدید!

هزینه پایین تر:

به جای خرید، اجاره می کنی؛ هرچقدر استفاده کنی همون قدر می پردازی (Pay-as-you-go)

دسترسی از هرجا:

با اینترنت از خونه، اداره یا حتی سفر می تونی وصل شی.

امنیت و بک آپ بهتر:

شرکت های بزرگ معمولاً امنیتی در حد بانک دارن!

اجزای اصلی رایانش ابری

• زیرساخت (IaaS): قدرت پردازش و سرور خام
• پلتفرم (PaaS): ابزار ساخت و اجرای نرم افزار
• نرم افزار (SaaS): اپلیکیشن های آماده برای کاربر نهایی
  

اینا مثل طبقات ساختمونن:

از اسکلت (IaaS) شروع می کنی، می رسی به لوازم و دکور کامل (SaaS).

تفاوت SaaS، PaaS و IaaS

حالا بریم سراغ تفاوت ها

1. SaaS (Software as a Service) – نرم افزار به عنوان سرویس

یعنی شما از یه نرم افزار آماده استفاده می کنید که روی اینترنت هست.

نیازی به نصب، به روزرسانی یا نگهداری ندارید.

مثل:

• Gmail
• Google Docs
• Dropbox
• نرم افزارهای CRM آنلاین مثل HubSpot

مثال ساده:

شما مستقیم سوار تاکسی اینترنتی می شید (مثل اسنپ). نه ماشین می خرید، نه رانندگی می کنید. فقط استفاده می کنید.

2. PaaS (Platform as a Service) – پلتفرم به عنوان سرویس

یه محیط کامل برای توسعه و اجرای اپلیکیشن در اختیار برنامه نویس قرار می گیره.

شامل: سرور، دیتابیس، ابزار برنامه نویسی و تست و...

شما فقط کد می نویسید و بقیه چیزا (زیرساخت، نگهداری و...) با پلتفرم هست.

مثال ها:

• Google App Engine
• Heroku
• Microsoft Azure App Services

مثال ساده:

فرض کنید شما آشپزید و می خواید غذا درست کنید. PaaS مثل یه آشپزخونه ی کامل مجهز براتونه. شما فقط مواد اولیه تونو میارید و شروع به پخت می کنید.

چرا سال نو زمان مناسبی برای تغییر نرم افزار است؟

3. IaaS (Infrastructure as a Service) – زیرساخت به عنوان سرویس

در این مدل، شما فقط زیرساخت خام (مثل سرور، فضای ذخیره سازی، شبکه) اجاره می کنید.

همه چیز دست خودتونه: از نصب سیستم عامل گرفته تا مدیریت امنیت و...

مثال ها:

• Amazon Web Services (AWS)
• Microsoft Azure
• Google Cloud Platform

مثال ساده:

مثل اینه که شما یه زمین خام اجاره کردید. می خواید خونه بسازید؟ باید خودتون همه چیز رو از صفر بسازید. آزادی بیشتری دارید، ولی مسئولیت بیشتری هم هست.

مدل	چی دریافت می کنید؟	مناسب برای
SaaS	نرم افزار آماده	کسب وکارهایی که می خوان سریع از یه نرم افزار استفاده کنن
PaaS	پلتفرم برنامه نویسی و اجرای اپلیکیشن	توسعه دهندگان و استارتاپ های نرم افزاری
IaaS	زیرساخت خام مثل سرور و ذخیره سازی	شرکت هایی که کنترل کامل می خوان

کدوم مدل برای کسب وکار من بهتره؟ (ویژه B2B)

اگه شما صاحب یا تصمیم گیرنده توی یه شرکت B2B هستید، انتخاب بین SaaS، PaaS یا IaaS بستگی به سطح فنی تیم شما و نوع سرویسی که می خواید ارائه بدید داره.

✅ SaaS برای کسب وکارهایی که دنبال سرعت و راحتی هستن

مثال: شرکت های فروش، بازاریابی یا منابع انسانی که می خوان سریع از یه ابزار CRM یا مدیریت پروژه استفاده کنن.

نیازی به تیم فنی قوی ندارید.

پرداخت به صورت اشتراک ماهانه یا سالانه.

مزیت: سریع ترین راه رسیدن به نتیجه با کمترین دردسر فنی.

✅ PaaS برای استارتاپ ها و شرکت های نرم افزاری که می خوان سریع توسعه بدن

مثال: یه تیم کوچک نرم افزاری که می خواد MVP یه اپلیکیشن رو توی کمترین زمان راه اندازی کنه.

محیط توسعه آماده ست، زیرساخت رو نمی سازید.

تیم فنی دارید ولی نمی خواید وقت تیم صرف مدیریت سرور شه.

مزیت: توسعه سریع بدون دغدغه های زیرساختی.

✅ IaaS برای شرکت های بزرگ یا SaaS Providerهایی که کنترل کامل می خوان

مثال: شرکت هایی که نرم افزار پیچیده یا دیتابیس های بزرگ دارن و باید خودشون امنیت، منابع و معماری رو کنترل کنن.

مناسب برای تیم های DevOps یا مهندسی حرفه ای.

مزیت: انعطاف پذیری بالا و کنترل کامل روی همه چیز (از کانفیگ سرور تا سیاست های امنیتی)

استفاده دات نرم افزار از مدل SaaS در ارائه خدمات

شرکت دات نرم افزار به عنوان یکی از فعالان حوزه برنامه نویسی و طراحی وب سایت و اپلیکیشن، با تمرکز بر فناوری های نوین و رایانش ابری، خدمات خود را بر پایه مدل SaaS (نرم افزار به عنوان سرویس) ارائه می دهد.

در این مدل، کاربران بدون نیاز به نصب یا نگهداری نرم افزار، تنها از طریق مرورگر یا اپلیکیشن تحت وب می توانند به خدمات موردنظر خود دسترسی داشته باشند.

محصولات SaaS محور دات نرم افزار:

انبارآنلاین

انبار آنلاین، یک نرم افزار تحت وب برای مدیریت انبارداری که به کسب وکارها امکان می دهد بدون نیاز به زیرساخت فنی پیچیده، عملیات ورود و خروج کالا، موجودی، گزارش گیری و کنترل انبار را به صورت آنلاین انجام دهند.

مالیتور

مالیتور، نرم افزاری تخصصی در حوزه مالیات و سامانه مودیان، که برای شرکت ها، حسابداران و مدیران مالی طراحی شده و تمام نیازهای مرتبط با ثبت نام در سامانه مودیان، ارسال صورتحساب الکترونیکی، گزارش گیری و ارتباط با سازمان امور مالیاتی را به شکل ساده و اتوماتیک پوشش می دهد.

لیست بهترین نرم افزار ارسال صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان

مزایای استفاده از SaaS برای مشتریان:

• بدون نیاز به نصب یا تجهیزات خاص
• آپدیت و نگهداری توسط تیم فنی دات نرم افزار
• دسترسی سریع و آسان از هرجا
• امنیت بالا و پشتیبانی منظم

در دنیای امروز که سرعت، دسترسی و مقیاس پذیری حرف اول را می زنند، استفاده از محصولات SaaS مبتنی بر رایانش ابری نه تنها یک انتخاب هوشمندانه بلکه یک ضرورت برای کسب وکارهای مدرن است. شرکت هایی مانند دات نرم افزار با ارائه نرم افزارهایی چون انبارآنلاین و مالیتور، نشان داده اند که چطور می توان با تکیه بر معماری ابری، خدماتی امن، قابل اتکا و همیشه در دسترس را به مشتریان ارائه داد. رایانش ابری آینده ای است که همین حالا شروع شده، و SaaS یکی از عملی ترین مسیرهای رسیدن به آن است.