شناسنامه شغلی و وظایف و الزامات

تجزیه و تحلیل شغل ابزاری بنیادین در مدیریت منابع انسانی است که به کمک آن، ماهیت واقعی هر شغل، وظایف آن، سطح دانش و مهارت موردنیاز و ویژگی های فردی مناسب برای انجام موفق آن مشخص می شود. این فرآیند به مدیران کمک می کند تا نیروهای انسانی را بر اساس توانایی های واقعی شان انتخاب، آموزش و ارزیابی کنند؛ به گونه ای که هر فرد در جایگاه شغلی متناسب با توان جسمی، حسی و ذهنی خود قرار گیرد. در نتیجه، سازمان از دوباره کاری، فرسودگی و خطاهای ناشی از عدم تناسب فرد و شغل جلوگیری می کند و بهره وری کلی افزایش می یابد.

از سوی دیگر، تجزیه و تحلیل شغل برای کارجویان و کارکنان نیز ارزش بالایی دارد؛ زیرا آن ها با شناخت دقیق وظایف، شرایط کاری و الزامات شغل، می توانند مسیر شغلی خود را آگاهانه تر انتخاب کنند. فردی که می داند شغل مورد نظر چه میزان دقت، تمرکز، مهارت ارتباطی یا توان جسمی می طلبد، می تواند پیش از ورود به آن شغل، مهارت ها و آمادگی لازم را در خود ایجاد کند. به این ترتیب، تجزیه و تحلیل شغل پلی است میان نیازهای سازمان و قابلیت های فرد، که به انتخاب، رضایت و عملکرد بهتر هر دو طرف منجر می شود.

کارت تجزیه و تحلیل شغل

1. اطلاعات کلی شغل

عنوان شغل: ..................

واحد سازمانی / بخش: ...........

کد شغل (در صورت وجود): ........

سمت سرپرست مستقیم: ..........

تاریخ تهیه / بازنگری: .........

2. هدف اصلی شغل

بیان خلاصه ای از چرایی وجود شغل در سازمان و نقشی که در تحقق اهداف کلان دارد.

نمونه: «برنامه ریزی، اجرا و پایش فعالیت های آموزشی واحد جهت ارتقای کیفیت فرآیند یادگیری کارکنان.»

3. وظایف و مسئولیت ها

🔹 وظایف عمومی

(کارهایی که در اغلب مشاغل مشابه مشترک اند)

• رعایت نظم، انضباط و مقررات سازمانی
• همکاری مؤثر با همکاران و مافوق
• حفظ اسرار و اطلاعات سازمان
• گزارش دهی منظم از عملکرد
• رعایت اصول ایمنی و بهداشت کار

🔹 وظایف تخصصی

(کارهایی که مختص این شغل بوده و نیاز به دانش و مهارت ویژه دارند)

• انجام تحلیل ها، محاسبات یا فعالیت های فنی مرتبط با حوزه ی تخصصی
• کار با نرم افزارها یا تجهیزات اختصاصی شغل
• ارائه راهکار، گزارش یا طراحی در حوزه تخصص
• نظارت بر اجرای صحیح فرآیندها یا پروژه ها
• مستندسازی نتایج و ارائه گزارش نهایی

(توضیح دقیق هر وظیفه با فعل های عملی مثل «تهیه»، «بررسی»، «اجرا»، «کنترل»، «نظارت»، «پشتیبانی» نوشته می شود.)

کارت تجزیه و تحلیل شغل

عنوان شغل
واحد / بخش سازمانی
سمت سرپرست مستقیم
تاریخ تهیه / بازنگری
🎯 هدف اصلی شغل
🧾 وظایف و مسئولیت ها
وظایف عمومی
وظایف تخصصی
🎓 سطح دانش، مهارت و تحصیلات
تحصیلات رسمی
دانش و آگاهی تخصصی
مهارت های فنی (Hard Skills)
مهارت های نرم (Soft Skills)
تجربه کاری مورد نیاز
💪 ویژگی های جسمی، حسی و روانی مورد نیاز
ویژگی های جسمی	قدرت بدنی، استقامت، هماهنگی حرکتی، انعطاف پذیری، سلامت عمومی
ویژگی های حسی	دقت دید، تشخیص رنگ، شنوایی مناسب، تمرکز و توجه حسی
ویژگی های روانی و رفتاری	کنترل هیجان، مسئولیت پذیری، همکاری، خلاقیت، دقت و نظم
🏢 شرایط محیط کار
محیط فیزیکی
شرایط محیطی
الزامات ایمنی
ساعات کاری / شیفت
🤝 روابط کاری
ارتباط داخلی
ارتباط خارجی
📊 شاخص های عملکرد

5. ویژگی های جسمی، حسی و روانی مورد نیاز

🔹 ویژگی های جسمی

• قدرت بدنی و استقامت برای انجام فعالیت های روزانه
• هماهنگی حرکتی و عضلانی (چشم–دست–بدن)
• توانایی نشستن یا ایستادن طولانی
• انعطاف پذیری و سرعت عمل در انجام وظایف
• سلامت عمومی و مقاومت در برابر شرایط محیطی (گرما، سر و صدا، فشار کاری و...)

🔹 ویژگی های حسی

• دقت دید بالا، تشخیص رنگ و جزئیات
• شنوایی کافی برای درک و تفکیک صداها یا گفتگوها
• تمرکز و توجه مداوم به جزئیات بصری یا شنیداری
• در برخی مشاغل: چشایی، بویایی یا لامسه دقیق

🔹 ویژگی های روانی و رفتاری

• توانایی کنترل هیجانات در شرایط فشار
• انضباط شخصی، مسئولیت پذیری و وجدان کاری
• روحیه همکاری و کار تیمی
• انگیزه پیشرفت و یادگیری مستمر
• دقت، حوصله و تمرکز بالا
  

6. شرایط محیط کار

• محیط فیزیکی: اداری / کارگاهی / بیرونی / آزمایشگاهی
• شرایط محیطی: سروصدا، نور، دما، مواد شیمیایی، کار در ارتفاع یا فضای بسته
• الزامات ایمنی: وسایل حفاظت فردی، لباس ایمنی، عینک، دستکش و...
• ساعات کاری: عادی / نوبتی / شیفت شب / مأموریت های دوره ای

7. روابط کاری

ارتباط داخلی: همکاران، سرپرست، سایر واحدهای مرتبط

ارتباط خارجی: مشتریان، تأمین کنندگان، سازمان های بیرونی (در صورت وجود)

8. شاخص های عملکرد (در ارزیابی شغل)

• دقت و کیفیت انجام کار
• سرعت و به موقع بودن عملکرد
• میزان همکاری و انضباط
• رعایت ایمنی و استانداردها
• نوآوری و پیشنهادات بهبود

✳️ نتیجه و کاربرد کارت

این کارت به سازمان و فرد کمک می کند تا:

نقش ها و وظایف شغلی به روشنی مشخص شوند،

شرایط لازم برای استخدام یا ارتقا تعیین گردد،

آموزش ها و ارزیابی ها هدفمندتر انجام شود،

و فرد شغل خود را بهتر با توانایی های جسمی، ذهنی و شخصیتی اش تطبیق دهد.

کارت تجزیه و تحلیل و مشخصات شغل برنامه نویس فول استک / بک اند

این کارت با هدف شناسایی دقیق وظایف، مسئولیت ها، مهارت ها و ویژگی های موردنیاز برای شغل «برنامه نویس فول استک / بک اند» در محیط های مبتنی بر C# و .NET تهیه شده است. در این فرم، جنبه های مختلف شغل از جمله وظایف عمومی و تخصصی، سطح دانش و تحصیلات، مهارت های فنی و نرم، ویژگی های جسمی و روانی، شرایط محیط کار و شاخص های عملکرد مورد بررسی قرار گرفته اند. هدف از تدوین این کارت، کمک به مدیران در فرآیند جذب، آموزش و ارزیابی عملکرد کارکنان و نیز آگاهی کارجویان از الزامات و انتظارات این موقعیت شغلی است.

کارت تجزیه و تحلیل و مشخصات شغل برنامه نویس

عنوان شغل	برنامه نویس فول استک / بک اند (.NET, C#)
واحد / بخش سازمانی	فناوری اطلاعات
سمت سرپرست مستقیم	مدیر فنی یا CTO
تاریخ تهیه / بازنگری	1404/08
🎯 هدف اصلی شغل
طراحی، توسعه، پیاده سازی و نگهداری نرم افزارهای کاربردی تحت وب با استفاده از C# و چارچوب .NET به منظور ارائه ی خدمات پایدار، امن و مقیاس پذیر برای کاربران سازمان.
🧾 وظایف و مسئولیت ها
وظایف عمومی	رعایت استانداردهای سازمانی در کدنویسی و مستندسازی همکاری با تیم طراحی، تحلیل و تست در تمامی مراحل توسعه گزارش پیشرفت پروژه به مدیر فنی رعایت زمان بندی و به روزرسانی مداوم دانش فنی
وظایف تخصصی	طراحی و پیاده سازی منطق سمت سرور با استفاده از ASP.NET Core و C# توسعه APIهای RESTful برای ارتباط با Front-end مدیریت پایگاه داده های SQL Server و بهینه سازی کوئری ها کار با Entity Framework و LINQ جهت دسترسی به داده ها پیاده سازی رابط کاربری با HTML, CSS, JavaScript, React یا Blazor انجام تست واحد (Unit Testing) و رفع خطاهای نرم افزار استقرار نرم افزار در محیط های ابری یا سرورهای داخلی
🎓 سطح دانش، مهارت و تحصیلات
تحصیلات رسمی	کارشناسی یا بالاتر در مهندسی نرم افزار، علوم کامپیوتر یا رشته های مرتبط
دانش تخصصی	آشنایی کامل با معماری نرم افزار، اصول SOLID، الگوهای طراحی (Design Patterns)، امنیت، DevOps و چرخه عمر توسعه نرم افزار (SDLC)
مهارت های فنی (Hard Skills)	C#, ASP.NET Core, Entity Framework, LINQ, SQL Server, REST API, Git, Docker, CI/CD, HTML/CSS/JS
مهارت های نرم (Soft Skills)	تفکر تحلیلی، حل مسئله، ارتباط مؤثر، کار تیمی، مدیریت زمان، یادگیری مداوم
تجربه کاری	حداقل 2 تا 3 سال سابقه ی کار مرتبط در پروژه های توسعه وب یا نرم افزارهای سازمانی
💪 ویژگی های جسمی، حسی و روانی
ویژگی های جسمی	توانایی تمرکز طولانی، سلامت بینایی، کار مداوم با رایانه و تحمل نشستن طولانی مدت
ویژگی های حسی	دقت دید بالا برای خواندن کد، توجه به جزئیات، تمرکز ذهنی بالا
ویژگی های روانی و رفتاری	خویشتن داری در فشار زمانی، علاقه به یادگیری، روحیه ی کار تیمی، خلاقیت در حل مسائل فنی
🏢 شرایط محیط کار
محیط فیزیکی	اداری یا ریموت، با دسترسی به سیستم رایانه ای و اینترنت پایدار
شرایط محیطی	محیط آرام با نیاز به تمرکز بالا و تعامل منظم با تیم توسعه
الزامات ایمنی	رعایت اصول ارگونومی و حفظ سلامت چشم و ستون فقرات
ساعات کاری / شیفت	ساعات کاری اداری با امکان انعطاف یا دورکاری
📊 شاخص های عملکرد
کیفیت و کارایی کدهای تولیدی رعایت زمان بندی و تحویل به موقع پروژه ها میزان همکاری در تیم و مستندسازی مناسب کاهش باگ ها و بهبود عملکرد نرم افزار نوآوری در طراحی و استفاده از فناوری های جدید

تجزیه و تحلیل شغل به عنوان یکی از پایه های اصلی مدیریت منابع انسانی، ابزاری مؤثر برای شناخت دقیق وظایف، الزامات و شرایط هر شغل است. این فرآیند باعث می شود مدیران بتوانند بر اساس واقعیت های شغلی تصمیم گیری کنند؛ از انتخاب و جذب نیرو تا آموزش، ارزیابی عملکرد و ارتقای شغلی. از سوی دیگر، افراد شاغل یا کارجو با درک عمیق تر از ماهیت کار، می توانند مسیر حرفه ای خود را آگاهانه تر و هماهنگ تر با توانایی ها و علاقه های شخصی شان انتخاب کنند.
در نتیجه، تجزیه و تحلیل شغل نوعی نقشه ی راه میان «توانمندی فرد» و «نیاز سازمان» ایجاد می کند؛ نقشه ای که هم به بهره وری سازمان می افزاید و هم به رضایت شغلی و رشد حرفه ای کارکنان منجر می شود.